Collegium Civitas oraz Fundacja Nowoczesna Polska przygotowały raport z wynikami wstępnych badań realizowanych w ramach projektu „Cybernauci – kompleksowy projekt kształtowania bezpiecznych zachowań w sieci”. Jego celem była identyfikacja poziomu wiedzy, umiejętności i postaw kompetencji w zakresie bezpiecznego korzystania z technologii informacyjno-komputerowych (tzw. TIK) wśród uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz wśród nauczycieli i rodziców uczniów wskazanych szkół.
W raporcie zaprezentowano wnioski płynące z realizacji badania, jak również wnioski dotyczące budowy modelu wspierania kompetencji cyfrowych w obszarze bezpieczeństwa w Internecie.
Raport wykazał m.in., że u wszystkich badanych grup występuje poczucie braku znajomości narzędzi i mechanizmów zapewniających anonimowość w sieci. Warto zauważyć, że nawet wśród osoby, które były przekonane, że potrafią anonimowo poruszać się w sieci, dalsze badanie wykazało brak tych kompetencji (np. wskazywano na tryb incognito w przeglądarce lub zakładanie fałszywych kont w serwisach, jako działania zapewniające anonimowość).
Jednocześnie badanie wykazało, że nauczyciele są przekonani, że rozmawiają w szkole z uczniami o tych zagadnieniach.
Badanie wykazało również, że we wszystkich grupach wiekowych Internet służy uczniom głównie do celów komunikacyjnych i rozrywkowych, rzadziej do celów edukacyjnych. Dzieje się tak m.in., dlatego, że uczniowie nie potrafią za jego pomocą poszerzać swojej wiedzy, nie potrafią również wykorzystywać Internetu do innych niż rozrywka celów. Wypowiedzi respondentów (uczniów) zebrane podczas badania wyraźnie wskazują, że ich wiedza o korzystaniu z Internetu jest pobieżna i w dużej mierze intuicyjna.
O ile uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych zdają sobie sprawę z niektórych aspektów technicznych używania komputerów, o tyle uczniowie szkół podstawowych są pod tym względem zupełnie nieświadomi. Ich kompetencje są ograniczone do wąskiej wiedzy, jakiej w danym momencie potrzebują, np. kompetencji wymaganych do oglądania filmów w sieci czy do grania w proste gry online.
Raport wykazał, że istnieje potrzeba podnoszenia kompetencji w obszarze TIK wśród badanych grup, przy czym kompetencje rozumiane są tutaj nie tylko, jako wiedza, ale również, jako postawy i umiejętności. Podobny wniosek można sformułować w odniesieniu do nauczycieli, którzy z jednej strony dosyć optymistycznie oceniają swoje umiejętności nt. szeroko rozumianego bezpieczeństwa w Internecie, z drugiej zaś, wskazują na braki i silną potrzebę edukacji w tym obszarze.
W tym kontekście nie zaskakuje, że również rodzice deklarują potrzebę pozyskania wiedzy nt. sposobów bezpiecznego korzystania z Internetu.
Collegium Civitas prowadzi zajęcia dot. praw autorskich m. in. na kierunku Dziennikarstwo i Nowe Media oraz uczestniczy aktywnie w krajowych i międzynarodowych działaniach na rzecz ochrony własności intelektualnej oraz podnoszenia bezpieczeństwa użytkowników Internetu.
Zapraszamy do zapoznania się za całym raportem, który jest dostępny do pobrania tutaj.
Projekt jest finansowany przez Ministra Edukacji Narodowej ze środków zadania publicznego „Poprawa kompetencji pracowników szkoły, uczniów i ich rodziców w zakresie bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni oraz reagowania na zagrożenia”.