Od zakończenia II wojny światowej mija 75 lat. Już wtedy do szerszego kręgu ludzi w Polsce i na świecie docierała bolesna prawda o niemieckich obozach zagłady, o masowej eksterminacji ludzi różnych narodowości, przekonań i wyznań, o niewyobrażalnym przemyśle śmierci i tragicznych losach tych, którzy zostali zgładzeni, ale i tych którzy tę gehennę przeżyli.
A żyje ich już coraz mniej. Dlatego warto wsłuchać się w ich głos – tych, którzy byli świadkami i ofiarami tych tragicznych wydarzeń i są w stanie nie tylko je opisać, ale też opatrzyć refleksją powtarzające się współcześnie schematy zachowań, w których drzemią demony znane z przeszłości. O tych mechanizmach pisała Hannah Arendt, określając je banalnością zła i o nich podczas ostatnich obchodów rocznicy oswobodzenia obozu w Auschwitz-Birkenau mówił były więzień redaktor Marian Turski, cyklicznie wykładowca gościnny Collegium Civitas.

Zapis transmisji obchodów 75. rocznicy wyzwolenia Auschwitz z Miejsca Pamięci (27 stycznia 2020 r.), opublikowany przez Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau, w tym wypowiedź red. Mariana Turskiego (od 1:08:43 w poniższym nagraniu) znaleźć można w serwisie YouTube: