Kiedy grecki heros Tezeusz wrócił po zabiciu Minotaura z Krety do Aten, wdzięczni za wyzwolenie spod kreteńskiego panowania Ateńczycy postanowili zachować jego statek jako cenną pamiątkę. Co łączy niszczejący okręt oraz system polityczny w Polsce? W kolejnym odcinku podcastu Civitas on Air dr Krzysztof Kasianiuk z Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Collegium Civitas opowiada m.in. o transformacji polskiego systemu politycznego oraz zastosowaniu analizy systemowej do badania nie tylko skomplikowanych zagadnień naukowych, lecz także naszych życiowych planów. Rozmowę prowadzi dr Roland Zarzycki.
 

Gdzie znajdują się granice systemów?

Analiza systemów rozumianych jako zespoły wzajemnie powiązanych elementów, spełniających określoną funkcję, od dawna stosowana jest przez naukowców i filozofów do badania rzeczywistości. Nic w tym dziwnego – trudno o bardziej uniwersalną metodę badawczą, znajdującą zastosowanie od filozofii przez językoznawstwo i technikę aż po biologię i anatomię. Badanie systemów jako całości rodzi pytanie o ich granice: czy są one arbitralne, a nawet – czy w ogóle istnieją? Z pomocą przychodzi jedno z podejść zakładające, że systemy nie muszą istnieć obiektywnie, ale że rzeczywistość można rozpoznawać za pomocą systemów.
 

Czy w Polsce po 1989 nastąpiła transformacja ustrojowa?

Wróćmy do statku Tezeusza. Wdzięczni Ateńczycy przez wiele lat nie pozwoli cennej pamiątce obrócić się w proch i pieczołowicie wymieniali rozpadające się elementy konstrukcji na nowe. Tak narodził się jeden z najsłynniejszych paradoksów dotyczących tożsamości obiektów – czy statek, w którym wymieniono niemal każdą część, to wciąż statek Tezeusza? Jeśli nie, to w którym momencie przestał nim być? Polski system polityczny po 1989 r. również nie zmienił się z dnia na dzień, a w wyniku pewnego procesu. Czy to wystarczy, aby mówić o transformacji ustroju w Polsce, a nie o powstaniu nowego, odrębnego systemu politycznego?
 

Analiza systemowa w codziennym życiu

Pięciostopniowa analiza systemowa zaproponowana przez dr. Kasianiuka w jego najnowszej książce pt. Modelowanie percepcji transformacji politycznej. Podejście systemowe narodziła się z chęci zrozumienia wybranych elementów systemu politycznego, takich jak wizja transformacji politycznej (na podstawie exposé T. Mazowieckiego z 1989 r.) czy obraz zysków i strat poniesionych przez Polskę w wyniku przystąpienia do UE (na podstawie Raportu w sprawie korzyści i kosztów integracji RP z UE z 26.07.2000 r.). Czy analizę systemową można wykorzystywać do modelowania skutków decyzji podejmowanych przez nas w codziennym życiu? Jak najbardziej! Należy tylko pamiętać, że analizie poddajemy konkretne, zapisane teksty, dlatego przelejmy najpierw swoje myśli na kartkę lub sięgnijmy po laptopa.
 

Zapraszamy do centrum HIVE – Systems Collective Design Lab

HIVE – Systems Collective Design Lab (z ang. hive – ul, rój) to nowoczesne centrum badawcze działające w Collegium Civitas, które specjalizuje się w modelowaniu systemów środowiska człowieka. W HIVE działają m.in. badacze z różnych dyscyplin, analitycy, konsultanci, decydenci, managerowie, liderzy ze wszystkich sektorów i środowisk. Centrum skutecznie łączy rozbudowane zaplecze teoretyczne z praktycznym zastosowaniem analizy systemowej do modelowania zjawisk ze sfery biznesu, ekonomii, polityki, nauki, administracji, ekologii.

Zapraszamy do wysłuchania podcastu z udziałem dr. Krzysztofa Kasianiuka, a osoby zainteresowane współpracą z centrum badawczym HIVE – Systems Collective Design Lab zachęcamy do kontaktu pod adresem hive@civitas.edu.pl.

Dr Krzysztof Kasianiuk – politolog, członek Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Collegium Civitas. Ukąszony przez cybernetykę i analizę systemową. Zawsze chętny do rozmowy i szukania dziury w całym. Specjalista w zakresie metodologii w naukach o polityce. Jego zainteresowania teoretyczne obejmują: relację system – otoczenie, samoorganizację, synergię i emergencję; zainteresowania empiryczne zaś – parlamentaryzm i przywództwo w sferze publicznej. Kierownik HIVE – Systems Collective Design Lab.