Wykonawczynie projektu: dr Agnieszka Nitza-Makowska (kierowniczka), dr Kerry Longhurst, mgr Katarzyna Skiert-Andrzejuk.
Projekt „Dyplomacja środowiskowa jako instrument siły miękkiej: Chiny i Inicjatywa Pasa i Szlaku” koncentruje się na popularnej w nauce i praktyce stosunków międzynarodowych koncepcji siły miękkiej (ang. soft power).
Jedną z innowacji projektu jest badanie pod tym kątem Chin, ponieważ zgodnie z tradycyjnym i dominującym założeniem, siła miękka jest domeną demokracji liberalnych, a nie reżimów autokratycznych, za jakie uważane są Chiny. Akademicy i praktycy stosunków międzynarodowych zauważyli ekspansję chińskiej siły miękkiej, a sam rząd w Pekinie deklaruje chęć rozwijania i wdrażania własnych instrumentów tego rodzaju siły na całym świecie. Nasz projekt wykorzystuje tę fascynującą kwestię i dostrzega możliwość zaprezentowania nowych wyników, aby wzmocnić badania nad siłą miękką, patrząc właśnie na Chiny.
Siła miękka może przybierać różne formy. Projekt bierze pod uwagę kontekst środowiska naturalnego, a dokładniej – wykorzystanie przez Chiny dyplomacji środowiskowej wobec państw trzecich. W relatywnie krótkim czasie Chiny przeszły od oporu do państwa próbującego sterować globalną polityką w zakresie zmian klimatycznych i ograniczeń emisji dwutlenku węgla. Jednocześnie Chiny wdrażają masywną Inicjatywę Pasa i Szlaku (Belt Road Initiative, BRI), która zwiększy zasięg chińskich wpływów poprzez liczne projekty infrastrukturalne.
W projekcie zbadamy, na ile możliwe jest postrzeganie Chin jako siły miękkiej, przyglądając się praktyce ich dyplomacji środowiskowej. Stawiamy hipotezę, że choć BRI ma element „zielony”, który tworzą głównie deklaracje ze strony Pekinu dotyczące promowania inwestycji przyjaznych środowisku, takich jak elektrownie wykorzystujące energię odnawialną, to w rzeczywistości ten „zielony” program jest tylko fragmentarycznie wdrażany. Co więcej, liczne dowody sugerują, że proekologiczne standardy są ignorowane choćby na rzecz korzyści ekonomicznych.
Aby sprawdzić tę hipotezę, przyjrzymy się pięciu krajom, które są częścią BRI. Nasze badanie wyróżnia Pakistan, Kazachstan, Kirgistan, Gruzję i Azerbejdżan jako państwa „przyjmujące” chińską politykę środowiskową pod parasolem BRI. Studia przypadków (case studies) dotyczące tych państw pozwolą ocenić, na ile nowa etykieta Chin – państwa sterującego ekologiczną agendą w skali globalnej – jest rzeczywiście istotna i wdrażana w terenie.
Projekt jest finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach programu SONATA.
