„Lawina bieg od tego zmienia, po jakich toczy się kamieniach” – pisał Czesław Miłosz w Traktacie moralnym. Bieg historii ostatnich dekad XX wieku i początków XXI wieku w wielu krajach zmienili – i wciąż zmieniają – uczestnicy ruchów wolnościowych i demokratycznych.
Pismo „Wolność i Solidarność” od roku 2016 było rocznikiem, wydawanym przez Collegium Civitas we współpracy z Europejskim Centrum Solidarności, ukazało się dwukrotnie, do roku 2018. W tym czasie chciało prezentować polski głos w debacie na temat fenomenu cywilnego oporu w systemach totalitarnych i autorytarnych oraz problemów transformacji demokratycznej. Ważne miejsce zajmowały w nim idee i historia opozycji demokratycznej w systemach komunistycznych, w tym dzieje ruchu Solidarność. Wydawców interesowała także analiza demokratycznej myśli politycznej i narodzin społeczeństwa obywatelskiego, perspektywa porównawcza różnych typów transformacji reżimów niedemokratycznych, ruchy nieposłuszeństwa obywatelskiego XX i XXI wieku, idee non-violence i biernego oporu.
„Wolność i Solidarność” było pismem interdyscyplinarnym, łączącym metody nauk historycznych z ujęciem politologicznym, historii idei i socjologii. Obok artykułów i esejów zawierało dokumenty archiwalne i materiały źródłowe do dziejów ruchów wolnościowych. Ważną częścią pisma był obszerny dział recenzji.
„Wolność i Solidarność” było pismem recenzowanym i punktowanym. Pismo ukazywało się od roku 2010. Pierwsze osiem numerów (z podtytułem „Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury”) wydało Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, które od roku 2020 ponownie jest jego jedynym wydawcą.
e-ISSN 2543-4942
Wolność i Solidarność numer 10/2017
Marek Kunicki-Goldfinger
U źródeł Uniwersytetu Latającego i Towarzystwa Kursów Naukowych
Andrzej Kaczyński
Gra w salonowca. Kazimierz Koźniewski na tropie „Zapisu”
Mirosław Chojecki
NOW-a w karnawale
Paweł Sowiński
Wojna na znużenie. NOW-a a aparat przemocy 1982–1989
Jan Olaszek
Kultura, która nie kłamie. Szkic o Komitecie Kultury Niezależnej
Jacky Challot
Fundusz Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej – reakcja polskiej emigracji na stan wojenny
Zofia Leszczyńska
Plakaty wyborcze z 1989 roku: fakty i legendy
Anthony Kemp-Welch
Poland and the Brezhnev Doctrine (1968-1989)
Tadeusz Mazowiecki
Katolik w PRL. Rozmowa Jana Skórzyńskiego
Jan Lityński
Mój Wałbrzych
Paweł Kuczyński
Solidarność jako piękna pamiątka
Andrzej Friszke
Pękanie stalinowskiego gorsetu
Adam Leszczyński
Lekcja oporu
Jan Skórzyński
Lato 1980 – dyfuzja buntu
Archiwum
Wolność i Solidarność numer 9/2016
Spis treści
LECH WAŁĘSA W SIECI BEZPIEKI
Jan Skórzyński
Od informatora do kontestatora. Akta „Bolka” – próba lektury
Tomasz Kozłowski
Między szantażem i polityką. Internowanie Lecha Wałęsy
Andrzej Friszke
Delegalizacja Solidarności i uwolnienie Lecha Wałęsy
STUDIA
Timothy Blauvelt
Zmiana statusu i etniczna mobilizacja podczas wydarzeń marca 1956 roku w Gruzji
Krzysztof Tarka
Wyrok za tłumaczenie. Sprawa Anny Rudzińskiej
Łukasz Garbal
Inteligent na strajku. Jan Józef Lipski w grudniu 1981
Marcin Gajek
Ideologia i praktyka polityczna Solidarności a tradycja republikańska
MATERIAŁY
Źródła i materiały z dziejów opozycji wobec komunizmu
Początki Komitetu Obrony Robotników – Jan Skórzyński
INTERPRETACJE
Elżbieta Matynia
Zaginiony skarb Solidarności
ESEJ
Tomasz Łubieński
Długi Jan
ARTYKUŁY RECENZYJNE
Jan Kofman
Obywatele i politycy
Inka Słodkowska, Komitety Obywatelskie 1989–1992. Rdzeń polskiej transformacji, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2014, ss. 468
Marcin Kula
Historyk czyta socjologów (z pewnym trudem)
Fenomen Solidarności i zmiana ustroju. Polacy 1980–2011, red. Władysław Adamski, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2014, ss. 544
EX LIBRIS
Kamil Dworaczek
Gdańscy niepokorni
Leszek Biernacki, Gdy wieje wiatr historii… Studenci z robotnikami, Gdańsk 1976–1980, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2014, ss. 470
Marek Pernal
Od dysydenta do prezydenta
Aleksander Kaczorowski, Havel. Zemsta bezsilnych, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014, ss. 462
Tomasz Sikorski
Szczecińska Solidarność – portret zbiorowy
MÓJ SIERPIEŃ ’80. Pomorze Zachodnie na drodze do wolności, oprac. Przemysław Benken, Magdalena Dźwigał, Artur Kubaj, Marta Marcinkiewicz, Michał Siedziako, red. Magdalena Dźwigał, Artur Kubaj i Michał Siedziako, Instytut Pamięci Narodowej, Szczecin 2015, ss. 296
Jan Skórzyński
Monografia „Wielkiego strajku”
Anna Machcewicz, Bunt. Strajki w Trójmieście. Sierpień 1980, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk 2015, ss. 487
Krzysztof Tarka
Głos wolności
A. Ross Johnson, Radio Wolna Europa i Radio Swoboda. Lata CIA i późniejsze, tłum. Andrzej Borzym, Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Wrocław 2014, ss. 456
Wolność i Solidarność numer 8
Wolność i Solidarność numer 7
Wolność i Solidarność numer 6
Wolność i Solidarność numer 5
Wolność i Solidarność numer 4
Wolność i Solidarność numer 3
Wolność i Solidarność numer 2
Wolność i Solidarność numer 1
Kontakt w sprawie numerów archiwalnych 9 i 10:
dr hab. Jan Skórzyński, prof. Collegium Civitas
e-mail: jan.skorzynski@civitas.edu.pl